خودرو از قطعات زیادی در جلوبندی و موتور تشکیل شده است، یکی از این قطعات صفحه کلاچ می باشد. دیسک و صفحه کلاچ از مهم ترین قطعات خودرو محسوب می شود که در خودرو های دنده ای مشاهده می شود، صفحه کلاچ متشکل از یک صفحه، بلبرینگ و دیسک می باشد.
تمامی این قطعات به صفحه فلایویل اتصال پیدا کردند، وظیفه این قطعه انتقال نیرو به چرخ دنده و به حرکت در آمدن خودرو است. برای آشنایی بیشتر با دیسک و صفحه کلاچ تا آخر این مقاله با ما همراه باشید همچنین در این مقاله قصد داریم شما را با بهترین نوع این قطعات آشنا کنیم.
کلاچ قطعه ای مکانیکی است که میان موتور و گیربکس قرار گرفته است، این قطعه نیروی چرخشی پیشرانه را به سمت چرخ ها و گیربکس انتقال می دهد. زمانیکه کلاچ را فشار می دهید و این قطعه درگیر می شود، موتور از گیربکس جدا و جریان نیرو نخواهیم داشت.
اگر کلاچ جدا شود، موتور به گیربکس متصل و نیروی حرکتی به چرخ ها انتقال می یابد و ماشین به حرکت در می آید؛ در نهایت وظیفه و هدف کلاچ انتقال نیرو از سمت میل گاردان به میل متحرک و قطع این نیرو از آن است. برای افزایش یا کاهش سرعت، شما با تغییر دنده ها و فشردن کلاچ این نیرو را به چرخ دنده ها منتقل می کنید.
فرضا برای انتقال نیرو زمانیکه قصد دارید از دنده 2 به 4 برسید و سرعت را افزایش دهید، دنده معکوس کشیده و قدرت خودرو را افزایش می دهید. این عملکرد در خودرو هایی که اتوماتیک هستند به صورت تعریف شده و خود به خود انتقال پیدا می کند اما در خودرو هایی که دنده دستی دارند این انتقال نیرو با تغییر دنده صورت می گیرد و نیرو افزایش پیدا می کند.
زمانیکه برای به حرکت در آمدن کلاچ را فشرده می کنید و دنده را تغییر می دهید همان هنگام که پایتان روی کلاچ قرار دارد، قطعه ای به نام فلایویل درگیر می شود و نیروی چرخشی وارد شده را به سمت گیربکس منتقل می کند. سپس این نیرو توسط قطعه ای به نام پلوس از گیربکس به سمت چرخ ها انتقال می یابد و خودروی شما حرکت می کند و یا از حرکت باز می ایستد.
صفحه کلاچ همانند قطعات دیگر از اجزایی تشکیل شده:
لنت هایی که روی صفحه کلاچ قرار دارند
قطعه توپی شکل که در وسط قرار دارد و محور از میان آن عبور کرده است
ضربه گیرهایی که به شکل فنر مارپیچ روی این صفحه قرار دارد
در بعضی از ماشین های مسابقه ای که سرعت بالایی دارند جنس دیسک و صفحه از تیتانیوم می باشد اما برای خودرو های معمولی از آلومینیوم، آهن و قطعات داخلی را از جنس فولاد تهیه می کنند. جنس این قطعات باید در برابر ضربه و حرارت مقاومت بالایی داشته باشد.
سیستم دیسک و کلاچ خودرو بسته به اینکه چقدر رانندگی کرده اید و چه میزان ترمز کلاچ گرفتید تاثیر مستقیم دارد. ترمز کلاچ گرفتن مستمر باعث از بین رفتن صفحه کلاچ می شود و عمر این قطعات را کوتاه می کند.
رانندگی در سطح شهرهای شلوغ و پر ترافیک مانند تهران به دلیل ترمز و کلاچ گرفتن مداوم باید این قطعه در خودرو هر چند وقت یک بار بررسی و در صورت لزوم تعویض شود.
مرسوم ترین مشکلاتی که رانندگان با آن مواجه می شوند، از بین رفتن لنت های صفحه کلاچ است که با از بین رفتن آن، این سیستم اصطکاک کافی برای انتقال نیروی موتور به گیربکس را ندارد.
در دهه های 50 تا 70 قرن 19 اکثر خودرو ها از 80 الی 110 هزار کیلومتر را بدون بروز اختلال در سیستم کلاچ طی می کردند اما اخیرا با پیشرفت قطعات مکانیکی این مقدار به 130 هزار کیلومتر افزایش پیدا کرده است، زمانیکه به درستی رانندگی نکنید و یا ترمز و کلاچ بیجا بگیرید این اختلال برای سیستم شما رخ می دهد.
تعویض دیسک کار سختی است که باید توسط تعمیر کار خودرو انجام شود، زیرا نیاز به تجربه و به دلیل متصل بودن قطعات به یکدیگر اگر این قطعه را درست جا نیندازید خودرو حرکت نخواهد کرد. تعویض این قطعه نیاز به حداقل دو نفر متخصص تعمیر ماشین برای باز و بسته کردن دیسک به وسیله شفت اهرمی نیاز است.
گیربکس یا سیستم انتقال راه ارتباطی میان موتور و چرخ های محرک خودرو است، راندن خودرو با گیربکس اتومات کار راحتی نسبت به رانندگی با گیربکس معمولی است. دلیل این راحتی هم برای کلاچ نگرفتن و تغییر اتومات دنده توسط خودرو می باشد.
گیربکس اتوماتیک : در این نوع گیربکس ها بر خلاف گیربکس های معمولی، از کلاچ برای تعویض دنده استفاده نمی شود بلکه یک مبدل گشتاور این وظیفه را بر عهده دارد و آن را به بخش ECU پیشرانه متصل می کند. این سیستم در اکثر خودرو های امروزی پیدا می شود.
گیربکس نیمه اتوماتیک: این گیربکس متشکل از یک کلاچ معمولی و سیستم تنظیم دنده برای انتقال انرژی استفاده شده، ماشین فورد کوگا نمونه ای از ماشین هایی با گیربکس نیمه اتوماتیک هستند.
گیربکس اتوماتیک CVT: این گیربکس ها برای تعویض کردن دنده به جای چرخ دنده در گیربکس اتومات استفاده می شود، این کار تعویض دنده را یکپارچه انجام می دهد و باعث میشود تا پیشرانه با حداکثر سرعت خود بچرخد.
گیربکس اتوماتیک دبل کلاچ: این نوع گیربکس متشکل از گیربکس اتوماتیک و دستی به صورت ترکیبی می باشد، در DCT مبدل گشتاوری وجود ندارد.
گیربکس اتوماتیک DSG: این گیربکس مشابه گیربکس اتومات دوکلاچ است، این سیستم برای انتقال انرژی از تعویض دنده به صورت سریع و راحت تر داخل خودرو تعبیه می شود.
گیربکس اتوماتیک تیپ ترونیک: عملکرد این نوع گیربکس شبیه به گیربکس دستی می باشد. ماشین هایی که دارای این سیستم هستند از ایمنی بالایی برخوردارند زیرا هرگونه خطای راننده آسیبی به گیربکس وارد نمی کند.